Graag geef ik middels deze blog een reactie op de ontstane onrust bij ZZP’ers wat betreft de afschaffing van het handhavingsmoratorium Wet DBA dat in 2016 ingevoerd is.
Wat is de Wet DBA ?
De wet DBA helpt opdrachtgevers en zzp’ers hun onderlinge werkrelatie vast te stellen. Opdrachtgevers en opdrachtnemers maken binnen hun arbeidsrelatie afspraken. Samen beoordelen zij of er sprake is van loondienst. Bij twijfel kan een modelovereenkomst zekerheid geven.
Wat hield het handhavingsmoratorium in?
De Belastingdienst heeft in 2016 een handhavingsmoratorium in de Wet DBA (Wet deregulering beoordeling arbeidsrelaties) aangenomen wat betreft de bestrijding van schijnzelfstandigheid. Gedurende dat moratorium mag de Belastingdienst aanwijzingen geven als blijkt dat er sprake is een dienstbetrekking, maar mag alleen in gevallen van kwaadwillendheid naheffen.
Wat is het gevolg van het handhavingsmoratorium geweest?
Het handhavingsmoratorium zorgde ervoor dat de Belastingdienst de wet niet kon handhaven, behalve in gevallen van opzettelijke kwade wil. Het handhavingsmoratorium was altijd als tijdelijke oplossing bedoeld, maar is ondertussen al 8 jaar van kracht. De datum waarop het wordt opgeheven, is al meerdere keren uitgesteld.
Wat zijn de plannen wat betreft dit handhavingsmoratorium?
Het handhavingsmoratorium van de Wet deregulering beoordeling arbeidsrelaties (DBA) wordt per 1 januari 2025 opgeheven. De Belastingdienst heeft aangegeven niet te wachten op nieuwe wetgeving en zal handhaven op basis van de huidige wet. Dit houdt in dat de Belastingdienst naheffingsaanslagen en boetes kan opleggen bij schijnzelfstandigheid, zonder terug te gaan naar eerdere jaren, tenzij er sprake is van kwade opzet.
De Belastingdienst heeft naar verluidt circa 80 extra FTE aangenomen om de handhaving te intensiveren. Sectoren zoals zorg, onderwijs en kinderopvang zullen naar verwachting de meeste aandacht krijgen, maar ook andere sectoren zullen met deze strengere handhaving te maken krijgen.
Wat zijn de gevolgen van de afschaffing van het handhavingsmoratorium?
De Belastingdienst heeft weer de mogelijkheid om te toetsen of er sprake is van een arbeidsovereenkomst op basis van drie criteria:
- Werkgeversgezag
- Verplichting tot het leveren van (persoonlijke) arbeid
- Beloning
Indien aan deze criteria wordt voldaan, is er sprake van een arbeidsovereenkomst, ongeacht de bedoelingen van de partijen.
De Hoge Raad benadrukt dat de inbedding van het werk en het zijn van ondernemer in het economisch verkeer belangrijke indicatoren zijn. Niet alleen de formele situatie, maar vooral de materiële omstandigheden zijn van belang.
Geven de modelovereenkomsten van de Wet DBA zekerheid ?
De Wet DBA biedt, mits correct toegepast, zowel zzp’ers als opdrachtgevers de mogelijkheid om duidelijke afspraken te maken en juridische onzekerheid te verminderen.
Conclusie
Het is cruciaal voor zowel zzp’ers als opdrachtgevers om zich goed voor te bereiden op de handhaving vanaf 2025. Indien er geen sprake van werkgeversgezag is of van het verplicht leveren van persoonlijke arbeid zal er geen sprake zijn van een arbeidsovereenkomst. Om onzekerheid hierover weg te nemen adviseren we gebruik te maken van de door de belastingdienst goedgekeurde modelovereenkomsten. Van cruciaal belang is dat partijen zich niet alleen formeel gedragen conform de goedgekeurde modelovereenkomsten maar dat deze afspraken ook in de praktijk worden nageleefd. Zo kunnen zzp’ers ook in de toekomst blijven werken en kunnen opdrachtgevers zzp’ers blijven inzetten.
